Friday, October 19, 2018

Μερικα στοιχεια για τα στουντιο της Κολουμπια στη Ριζουπολη απο συνέντευξη με τον Στέλιο Γιαννακόπουλο


Η συνέντευξη έγινε σημερα το πρωί. Μεταγραφή απο κασσετα 18101910 (date time code).


Πριν ξεκινήσουμε ο μηχανικος ήχου της Κολουμπια Στελιος Γιαννακοπουλος εξήγησε οτι στο κουτί καθε ηχογραφουμενης μαγνητοταινίας υπήρχε ο αριθμός της. Επίσης για καθε μουσικο κοματι η ηχογραφημα υπήρχε ένας αριθμός μητρώου η πρωτοκόλλου. Αυτο ειναι που αντιστοιχεί σε καθε μουσικο ηχογραφουμενο κοματι. Ακομα και οταν ο τίτλος του δεν ήταν ο οριστικός (για λόγους ακομα και ανταγωνισμού).


- Στέλιος Γιαννακοπουλος. Μηχανικος Ήχου Κολουμπια, Αθηνα,


Στέλιος: Η απάντηση ειναι οτι πράγματι ειμουνα τέτοιος. (Γέλια).


- Ποτε φτιάχτηκαν τα 3 στουντιο της Κολουμπια στην Αθηνα;


Στέλιος: Το πρώτο φέρει την χρονολογία του 1936. Περισσοτερες λεπτομέρειες δεν ειναι γνωστές. Με την έννοια ποιοι φτιάξανε τα σχέδια, πιθανολογούμε η EMI (Electric and Musical Industries) αλλα δεν υπάρχει κάποιο σχετικό αποδεικτικό. Στα στουντιο 2 και 1, ο θεμέλιος λίθος μπήκε το 1962 και τα εγκαίνια για την έναρξη λειτουργίας έγιναν αν θυμάμαι καλα τον Μαη αλλα η χρονια ήταν σίγουρα το 1964.


Για τα στουντιο 1 και 2 (εκτός απο την EMI) ειμαςτε σίγουροι οτι εχει βάλει το χεράκι του ο Ευάγγελος Αρεταίος ο οποιος χρησιμοποίησε φύκια για να φτιάξει καποια στοιχεια μονωτικά για την μη φανερή επένδυση.


- Για την ηχοαποροφηση; Πες μας περισσότερα για διάκριση ήχομονωτικων και ηχοαποροφητικων υλικών. Είχαμε πει οτι είχε χρησιμοποιηθεί και ασφαλτοπανο με τον τεχνικό Γιάννη Δημητρίου για την αποροφιση των χαμηλών συχνοτήτων.


Στέλιος: Ο τίτλος ηχοαποροφηση λιγο παραπλανεί αλλα εντάσσεται στην γενικότερη φιλοσοφία η οποία απαιτεί αποροφιση και ανακλαση όποτε χρησιμοποιώ τον τίτλο ειδική επένδυση του χώρου ωςτε να εχει μια ορισμένη συμπεριφορά απέναντι στα παραγόμενα ηχητικά κύματα λόγω των οργάνων η της ανθρώπινης φωνής που θα δράσουν μεσα στον χώρο με την παρουσία τους. (Σημείωση, οταν ενα κύμα πευτει σε μια επιφανεια μερος της ενεργειας απορροφάται (χάνεται υπό μορφή θερμότητας η διαπερνά), η ανακλάται.


- Ουσιαστικά θελεις σωστές ανακλασεις, λιγες, και απορρόφηση στις χαμηλές συχνότητες σε ισορροπία με ανακλασεις ωςτε να ακούν καλα και οι μουσικοί;


Στέλιος: Κοίταξε να δεις... Υπάρχει ένας μαθηματικός τύπος ο οποιος καθαρίζει τον (βέλτιστο) χρόνο αντιχησης αναλογα με τον όγκο του χώρου. Όποτε την καμπύλη απόκρισης μπορείς να την επηρεασεις σύμφωνα με τις απαιτήσεις που εχεις για τον χώρο που φτιάχνεις.


- Υλικα οπως το φύκια που χρησιμοποίησε ο Αρεταίος ήταν οχι για την εξωτερική επένδυση αλλα για...


Στέλιος: Δεν παίζανε ρόλο στην καμπύλη απόκρισης του χώρου που ειναι οπως είπαμε ο χρόνος αντιχησης (συναρτησει συχνότητας) αλλα χρησιμοποιήθηκαν ως μονωτικό υλικό για τους εξωτερικούς θορύβους.


- Αναλογικα μαγνητόφωνα που χρησιμοποιουνταν στην Κολουμπια και σε τι ταχύτατα έτρεχε η ταινια;


Στέλιος: Οταν ήρθαν τα συστήματά της μαγνητικής εγγραφής, γιατι δεν ειναι μόνο το μαγνητόφωνο. Ειναι και μια σειρα απο ενιςχυτες των μικροφώνων (EMI RS61?). Περι τα μεςα του 50 αποσύρθηκε το σύστημα των τεσσάρων μικροφώνων και ενγατασταθηκε ενα σύστημα οχτώ μικροφώνων (με ενιςχυτες EMI RS61?). Όποτε αλλάξανε και τα racks των ενισχυτών και έγινε πλέον χρήση της μαγνητικής εγγραφής. Τα πρώτα μαγνητόφωνα που εγκαταστάθηκαν ήταν τα EMI BTR 2 (British Tape Recorders) τα οποία ειχαν ταχύτητα 30 η 15 ίντσες ανα δευτερόλεπτο. Μπήκα το 1962 εκει, δεν θυμάμαι να υπάρχει τραγουδι η κατι άλλο γραμμένο στις 30. Χρησιμοποιούσαμε γενικά τις 15 ιντσες (ανα δευτερόλεπτο).


- Όποτε έχουμε στην αρχή τετρακαναλο, μικτή τεςςαρων εισόδων μικροφώνου;


Στέλιος: Διόρθωση. Η λέξη τετρακαναλο διαγράφεται. Έχουμε μιχτες που έχουνε εισόδους για μικρόφωνα. Μιχτη με τέσσερις εισόδους ο οποιος αντικαταστάθηκε οπως ειπα γύρω στο 55 απο ενα σύστημα με μικτη 8 μικροφώνων. 8 μικροφωνικων εισόδων.


- Και μια έξοδο;


Στέλιος: Και μια (μονοφωνικη) έξοδο. Οςον αφορά την επέμβαση στις καμπύλες του ακουστικού φάσματος είχε την δυνατότητα μόνον + η - 4 η 6 (δεν θυμάμαι) ντεσιμπέλ στα ψηλά και στα χαμηλά (πρίμα, μπάσα) στα 2 άκρα δηλαδή του φάσματος. Για τη μεςη περιοχή προστέθηκε αργότερα ενα ξεχωριστό φίλτρο.


- Μεχρι στιγμής μιλάμε για χρονολογία 1956 για το στουντιο 3;


Στέλιος: Οχι 56. Το στουντιο 36, επιμένω εγώ συγνώμη, λειτούργησε απο το 1936 με εξοπλισμό που αντιστοιχούσε σε διάφορες περιόδους της τότε τεχνολογίας και εχουμε φτάσει εμείς και συζητάμε για τα μεςα της δεκαετίας του 50 οπου οπως είπαμε ήρθε μικτής με 8 μικρόφωνα, καταργήθηκε το κερι, και μπαίνει η τεχνολογία της χάραξης (δίσκου) σε Laquer. Laguer ειναι ενα φύλο αλουμινίου (δίσκος) με επιμελημένη οριζοντιωτητα ο οποιος ειναι ψεκασμένος με λάκα εξ'ου και Laquer.


-


Στέλιος: Τότε χτίστηκε έξω απο το στουντιο ενα δωματιο, τα εσωτερικά τοιχώματα του οποίου κατα το ημησι περίπου του ύψους (ιςως και λάθος δηλαδή όλο το ύψος) επενδύθηκαν με πλακάκια, (υπόλοιπο σοβάς η όλο πλακάκι;). Ετςι δημιουργήθηκε ενα chamber (reverberation chamber) η echo room. Και ο μικτης που προανέφερα συνοδευόταν απο ενα βοηθητικό μικτη για να μπορείς να στέλνεις οποιο σημα ήθελες, δηλαδή οποιο όργανο ήθελες στο echo room, και η επιστροφή του έρχονταν απευθείας στο main mixer (adder) τον μονοφωνικο για να προστεθεί στο τελικό αποτέλεμα.


...


Εδώ χαλάει η υψησυχνη πόλωση (bias) του φορητού μικρού κασετοφωνου που ηχογραφούσε την συνέντευξη...


Απο μνήμης τα ακόλουθα...


Ο Στελιος συνέχισε εξηγώντας οτι το ηχητικό σήμα στον αέρα ταξιδευει πολυ πιο αργά απο το ηλεκτρομαγνητικό σε καλώδιο. Μεςα στο δωματιο αντιχησης υπάρχει στην άκρη του ενα μεγάφωνο που γεμίζει τον χώρο με ηχητικά κύματα. Ενα μικροφωνο στην άλλη άκρη λαμβάνει το καθυστερημένο και με όμορφες ανακλασεις αντιχησης ηχητικό αποτέλεμα. Οχι καταληλο για χαμηλές νοτες μπάσου η χαμηλές του πιάνου. Αλλα όμορφο, μαγευτικό, για βιολί, φωνη, ακορντεόν, φυσαρμόνικα, μεταλοφωνο, μπουζούκι κτλ.


Σε επόμενη ερώτηση αναφέρθηκε στο γεγονός οτι μεχρι να έρθουν πολυ αργότερα (1970;) πολυκαναλα μαγνητόφωνα ολα γράφονταν direct to mono η direct to stereo. Αρα μίξη (προςθεςη του σήματος) πολλών μικροφωνων σε πραγματικό χρόνο (χωρις re recording δεύτερης γενιάς). Εκτός απο της περιπτώσεις που άρχισαν να κανουν playback την ορχήστρα και να τραγουδάει ο τραγουδιστής(ια) καποια άλλη στιγμή και το τελικό αποτέλεσμα να ηχογραφείται σε άλλο μαγνητόφωνο. Ένας βασικός λόγος ήταν ο εξης. Τα πρώτα χρόνια οι μουσικοί έρχονταν μετα τη νυχτα κατευθείαν απο το πάλκο. Ήξεραν τα τραγούδια απέξω και ανακατωτά. Με ενα η δυο takes η master ηχογραφιςη ήταν έτοιμη. Μετα, πχ στο νεο κύμα, και για πιο πειραματικούς λόγους άρχισαν να προστίθενται περαιτέρω όργανα σε καθε είδος μουσικής. Μερος της ερμηνείας καθορίζονταν σε πρόβες στο στουντιο. Για να μην ταλαιπωρείται η ευαίσθητη φωνη σε αλεπάλληλες πρόβες εφαρμόστηκε αυτη η τακτικη. Ο τραγουδιστής(ια) έπρεπε ομως να ειναι στο στουντιο για αποφυγή λάθους σε τέμπο η ακατάλληλου μουςικου κλειδιού (key, scale, κλίμακας) για τη φωνη.



Αρχικά, τα πρώτα έτη, ο τραγουδιτης(ια) άκουγε την μουσική κατευθείαν απο την ορχήστρα και τραγουδούσε την ίδια στιγμή. Αργότερα σ' εποχή που ξεκίνησε το playback άκουγαν απο ενα μικρο μεγάφωνο. Η σειρα στο χώρο ήταν, φωνη, μικροφωνο, πιςω απο το μικροφωνο το μεγάφωνο. Μετα χρησιμοποιήθηκαν ακουστικά.



No comments:

Post a Comment